Wprowadzenie inteligentnych tachografów drugiej generacji (G2V2) to przełomowe zmiany, które wpływają na funkcjonowanie sektora transportowego w całej Unii Europejskiej. Regulacje, które stopniowo zaczęły obowiązywać od 2023 roku, mają na celu zwiększenie bezpieczeństwa na drogach, usprawnienie zarządzania transportem oraz ograniczenie manipulacji danymi. Dla przewoźników i kierowców oznacza to zarówno korzyści, jak i nowe wyzwania, w tym organizacyjne i finansowe.

Harmonogram wprowadzania zmian w tachografach

Od 21 sierpnia 2023 r.
Wszystkie nowo rejestrowane pojazdy ciężarowe oraz autobusy muszą być wyposażone w inteligentne tachografy G2V2. To pierwszy krok w kierunku pełnej modernizacji urządzeń monitorujących w pojazdach.

Do 31 grudnia 2024 r.
Do końca 2024 roku przewoźnicy realizujący międzynarodowe przewozy muszą wymienić najstarsze urządzenia (tachografy analogowe i cyfrowe G1). Po tej dacie w ruchu międzynarodowym dopuszczone będą jedynie tachografy G2 pierwszej i drugiej generacji.

Do 19 sierpnia 2025 r.
Wszystkie pojazdy realizujące przewozy międzynarodowe muszą być wyposażone w tachografy drugiej generacji (G2V2). Wymiana obejmie nawet tachografy G2 pierwszej generacji.

Zmiany dla busów od 1 lipca 2026 r.
Obowiązek stosowania tachografów zostanie rozszerzony na busy o dopuszczalnej masie całkowitej (DMC) do 3,5 tony wykonujące międzynarodowe przewozy rzeczy. Wraz z montażem tachografów w tych pojazdach wejdą w życie również wymagania dotyczące czasu jazdy i odpoczynku, takie same jak dla kierowców ciężarówek.
Zmiana ta nie dotyczy przewozów krajowych, przewozów osób oraz transportu na potrzeby własne.

Kluczowe funkcje

Tachografy G2V2 oferują innowacyjne rozwiązania, które mają ułatwić pracę kierowcom i usprawnić kontrole, są to m.in.:

1. Automatyczne rejestrowanie przekroczeń granic – Tachografy G2V2 automatycznie zapisują moment przekroczenia granicy, eliminując konieczność ręcznego wprowadzania danych przez kierowcę. To oszczędza czas i zmniejsza ryzyko błędów.
2. Rejestrowanie operacji załadunkowych – Kierowcy mają możliwość ręcznego rejestrowania załadunków i rozładunków, co ułatwia analizę tras oraz kontrolę czasu pracy.
3. Podział przewozów – Podczas kalibracji tachograf będzie mógł zarejestrować rodzaj przewozu (osoby, rzeczy), co uprości dokumentację i kontrole.
4. Zaawansowane zabezpieczenia GNSS – Dzięki systemowi OSNMA Galileo lokalizacja pojazdu będzie chroniona przed manipulacjami.
5. Bluetooth i zdalny dostęp do danych – Moduł Bluetooth pozwala na bezprzewodowy dostęp do danych tachografu, co może być przydatne w zarządzaniu flotą oraz w przypadku kontroli.

Koszty modernizacji – co czeka przewoźników?

Modernizacja tachografów wiąże się z wysokimi kosztami, które muszą ponieść przewoźnicy. Wymiana urządzenia w starszym pojeździe kosztuje obecnie około 4500 zł netto, a w przypadku nowoczesnych tachografów G2V2 cena może wzrosnąć do 5500 zł lub więcej. Dodatkowe wydatki obejmują wymianę czujnika ruchu, co podnosi łączny koszt inwestycji i wydłuża czas przestoju pojazdu.

Korzyści dla inspektorów i kierowców

Nowoczesne tachografy to narzędzie, które ma wspierać zarówno kierowców, jak i służby kontrolne. Inspektorzy zyskają możliwość zdalnego skanowania danych przejeżdżających pojazdów, co przyspieszy wykrywanie manipulacji, jazdy bez karty czy przekroczeń czasu pracy. Kierowcy natomiast mogą liczyć na uproszczoną obsługę tachografu oraz dokładniejsze rejestrowanie danych, co zwiększa przejrzystość i zmniejsza ryzyko kar za błędy.

Wyzwania technologiczne i przejściowe rozwiązania

Jednym z wyzwań w implementacji nowych tachografów jest opóźnienie w pełnym wdrożeniu technologii OSNMA Galileo. Funkcja ta ma kluczowe znaczenie dla zabezpieczenia sygnału lokalizacji przed zakłóceniami i manipulacjami, co zwiększy wiarygodność danych dotyczących trasy pojazdu. Niestety, technologia OSNMA nie jest jeszcze w pełni gotowa, a jej wdrożenie zaplanowano na koniec 2024 roku. W związku z tym przyjęto przepisy przejściowe, które znoszą wymóg stosowania tej funkcji w nowych tachografach montowanych od sierpnia 2023 roku, aż do końca maja 2024 roku. Dzięki temu przewoźnicy mogą instalować tachografy G2V2, z możliwością późniejszej aktualizacji urządzeń, gdy technologia zostanie w pełni wdrożona.

Podsumowanie

Wprowadzenie tachografów drugiej generacji to jedno z najważniejszych przedsięwzięć modernizacyjnych w europejskim transporcie drogowym. Choć wiąże się z istotnymi kosztami oraz zmianami organizacyjnymi, w dłuższej perspektywie może przynieść znaczące korzyści w zakresie bezpieczeństwa i efektywności. Dla przewoźników kluczowe jest terminowe dostosowanie pojazdów do nowych wymogów oraz odpowiednie planowanie budżetu.